Nawet 13 proc. polskich rodziców żałuje, że zdecydowało się na posiadanie dziecka – wynika z badania Uniwersytetu SWPS. Rodzice, którzy żałują posiadania dzieci częściej mieli traumatyczne dzieciństwo, mają wyższy poziom objawów depresyjnych i niepokoju – podają badacze.
Mimo, że np. 95 proc. mieszkańców USA, 93 proc. Europejczyków i 95 proc. Europejek deklaruje, że chciałoby mieć dzieci, to bycie rodzicem nie zawsze daje szczęście. Wskazuje na to badanie przeprowadzone przez doktora Konrada Piotrowskiego z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.
Według wyników tego badania, nawet aż 13 proc. polskich rodziców nie jest zadowolonych ze swojego wyboru dotyczącego posiadania dziecka. Wcześniejsze projekty badawcze sugerowały już, że w podobnej sytuacji jest nawet 8 proc. rodziców w USA i w Niemczech.
Niewielkie analizy sprawdzały już też powody takich rezultatów, ale brakowało obszernych badań reprezentatywnych dla całego kraju. Psycholog z Poznania przeprowadził tymczasem ankiety wśród 1775 polskich rodziców w wieku od 18 do 40 lat oraz w dodatkowej grupie 1280 mających dzieci osób w wieku 18-30 lat.
Badacze pytali ich m.in. o to, czy podjęliby taką samą decyzję dotycząca rodzicielstwa, gdyby mogli cofnąć się w czasie. Uczestnicy odpowiadali też na pytania związane z ich stanem psychicznym, sytuacją społeczną i demograficzną.
W pierwszej grupie 13,6 proc., a w drugiej – 10,7 proc. badanych wyraziło żal, że jest rodzicami. Osoby żałujące decyzji o rodzicielstwie pochodziły z różnych grup społecznych.
„Odkryliśmy, że rodzice, którzy żałują posiadania dzieci częściej mieli traumatyczne dzieciństwo naznaczone przemocą i odrzuceniem, mają wyższy poziom objawów depresyjnych i niepokoju, są wrażliwsi na ocenę i krytykę, a także doświadczają silnego wypalenia. Żal związany z byciem rodzicem wiązał się też z sytuacją finansową. Także wychowywanie dziecka samemu zwiększa prawdopodobieństwo, że rodzic będzie żałował posiadania dziecka” – wyjaśnia autor pracy, która ukazała się na łamach pisma „PLOS ONE”.
Naukowcy podkreślają jednak, że zauważone korelacje niekoniecznie świadczą o związku przyczynowo-skutkowym. Przyszłe badania będą dopiero mogły jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie o przyczyny żalu i pogłębić zrozumienie zjawiska, sprawdzając np. jak różne jego nasilenie wpływa na rozwój dzieci.
Naukowcy podejrzewają, że samopoczucie w roli rodzica jest silnie uwarunkowane osobowościowo i co więcej żal może nasilać psychopatologię wśród rodziców oraz wzmacniać destrukcyjne postawy wobec dzieci.
Wyniki wskazują więc na to, że żal związany z byciem rodzicem to ważna społeczna i psychologiczna kwestia, a zdaniem badaczy pomóc mogą odpowiednie działania z zakresu zdrowia publicznego, w tym wsparcie dla rodziców z problemami. Bo jak zwracają uwagę naukowcy, żal za bycie rodzicem obciąża nie tylko dorosłego, ale prawdopodobnie negatywnie oddziałuje na dziecko.
Jak podkreślają specjaliści z Uniwersytetu SWPS rzadko myślimy o tym, że rodzicielstwo wiąże się również z pewnym ryzykiem, gdyż jest to decyzja, której konsekwencje będą towarzyszyć nam do końca życia. Nawet rozwód, czy zerwanie kontaktu z dzieckiem nie zmieniają świadomości bycia rodzicem – zwracają uwagę psycholodzy. Jednocześnie nie da się przewidzieć swojego samopoczucia w nowej roli, zanim się jej w pełni nie podejmie – opieka nad cudzym dzieckiem nie daje pełnego obrazu bycia rodzicem.
Więcej informacji na stronach:
https://www.swps.pl/centrum-prasowe/informacje-prasowe/23785-jak-wielu-rodzicow-zaluje-posiadania-dzieci?dt=1626943959349&smclient=14a069e9-310d-11e9-bbe5-3cfdfeb6ee14
https://www.eurekalert.org/pub_releases/2021-07/p-ama071421.php
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0254163 (PAP)
Marek Matacz
mat/ ekr/
