Półtora roku pandemii koronawirusa zmieniło sposób funkcjonowania i pracy społeczeństwa. „Covid-19 ma liczne negatywne skutki (…). Natomiast, jak na ironię, te zdarzenia mogą mieć pozytywny wpływ na środowisko i klimat” – podsumował prof. Alojzy Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, podczas pierwszej z cyklu debat Areopag Uniwersytetów.
Areopag Uniwersytetów to seria dyskusji poświęconych problemom świata w dobie Covid-u, zainicjowana przez Katolicki Uniwersytet Lubelski we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Jagiellońskim oraz Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Rektorzy czterech uniwersytetów otworzyli 18 października na KUL pierwszą z cyklu debat na temat systemu wartości w dobie Covid-u. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęła Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich.
Jak podkreślano podczas otwarcia debaty, pandemia Covid-19 zmienia rzeczywistość w wielu obszarach życia społecznego, politycznego, gospodarczego. Jak zauważył rektor KUL ks. Mirosław Kalinowski – od którego wyszła inicjatywa organizacji debat, bardzo ważny jest teraz dialog, poprzez który, cytując papieża Franciszka, „nic się nie traci, a zawsze zyskuje”. „Może nie znajdziemy odpowiedzi na pytania, które będą się rodziły, ale znajdziemy więcej elementów, które nas łączą niż dzielą” – powiedział.
Rektor UW prof. Alojzy Nowak podkreślił, że COVID-19 ma negatywne skutki, o których wszyscy wiedzą – przede wszystkim to, że ludzie umierają, „Jest sprawiedliwy, bo dotyczy wszystkich, bogatych i biednych” – powiedział rektor UW.
Jednak z drugiej strony pandemia ma – jego zdaniem – również pozytywne elementy; chociażby związany z nią duży wzrost kultury technicznej. Prawie wszyscy teraz potrafią się porozumiewać środkami elektrotechnicznymi. „Jeszcze półtora roku temu tak nie było” – powiedział rektor UW. Zaznaczył, że pandemia COVID-19 pokazała, że „możemy żyć oddaleni”, pomimo tego, że uniwersytety były zamknięte, profesorom brakowało studentów i na odwrót – to jednak potrafili oni funkcjonować i żyć.
Jak dodał, te półtora roku pandemii zupełnie zmieniło sposób funkcjonowania i pracy społeczeństw. Przede wszystkim chodzi o pracę zdalną. Przyznał, że są problemy związane m.in. ze wzrastającą liczbą depresji. Jednak to, co się wydarzyło przez ostatnie półtora roku, pozwala też na rozwój tzw. ekonomii czwartego stopnia, czyli komputeryzacji, robotyzacji. „Miejsce człowieka będzie prawdopodobnie za lat 10, 15, 20 zupełnie inne na świecie, niż dzisiaj” – podsumował rektor UW.
Jego zdaniem „te zdarzenia – o ironio – mogą mieć pozytywny wpływ na środowisko i na klimat, który tak bardzo zanieczyściliśmy jako społeczeństwa”. „A teraz, ograniczając swoją działalność, swoją efektywność produkcyjną, możemy poprawić te zjawiska” – powiedział rektor UW.
Prof. Jacek Popiel, rektor UJ przyznał, że COVID pozostaje palącym problemem, choć planując konferencję kilka miesięcy wcześniej wydawało się, że pandemia będzie już tylko wspomnieniem. Wyraził nadzieję, że debaty w ramach Areopagu Uniwersytetów przełożą się na lepszy przepływ wiedzy z uniwersytetów do reszty społeczeństwa, w tym – do decydentów.
„W naszym gronie w Areopagu będą mówili fachowcy, którzy niejednokrotnie całe życie poświęcili na badanie określonych problemów” – zauważył prof. Popiel. Za „bolączkę naszej rzeczywistości” uznał fakt, że ludzie potrafią wiele zjawisk badać – ale później nie przekładają tej wiedzy na praktykę społeczną czy polityczną. „Mam nadzieję, że te spotkania stanie się przesłaniem dla całego społeczeństwa” – dodał.
Prof. dr hab. Tadeusz Wallas, prorektor UAM w Poznaniu zgodził się, że pandemia wywołuje zmiany w funkcjonowaniu społeczeństw, rządów, państw – oraz indywidualnych członków społeczeństwa. „Nie ulega wątpliwości, że w takiej sytuacji powinniśmy spojrzeć na wartości, na których opiera się – a przynajmniej powinno opierać się – funkcjonowanie dzisiejszego społeczeństwa, funkcjonowanie nas w różnych sferach życia społecznego” – powiedział.
Jego zdaniem „konsekwencje pandemii będą wieloletnie” i zastrzegł, że nie jest to pierwsza pandemia w dziejach cywilizacji ludzkiej. „Zauważmy, że każda poprzednia prowadziła do istotnych przewartościowań, do istotnego spojrzenia na to, co było wcześniej” – powiedział Wallas.
Dodał, że z reguły w oparciu o doświadczenia zdobyte w okresie pandemii próbowano budować nową rzeczywistość. „Z reguły była to rzeczywistość lepsza, bardziej spełniająca oczekiwania tych, którzy przychodzili w kolejnych dziesięcioleciach” – zakończył Wallas.
Podczas pierwszej z cyklu debat Areopag Uniwersytetów eksperci z czterech uniwersytetów – KUL, UW, UJ i UAM zastanawiali się, czy epidemia COVID zmieniła świat wartości, i czy zmiany te mają trwały charakter. Więcej na ten temat można przeczytać ta TEJ stronie
Kolejna debata z cyklu, poświęcona zagadnieniom medycyny i zdrowia publicznego – „Granice etyczne medycyny”, odbędzie się 8 listopada na Uniwersytecie Jagiellońskim.
PAP-Nauka w Polsce
amk/ zan/
