W stosunku do pomiaru sprzed dwóch lat odnotowaliśmy wyraźne, jednokierunkowe zmiany w zachowywanych przez Polaków praktykach wielkopostnych i wielkanocnych o charakterze religijnym. Znacząco zmniejszyły się odsetki badanych w zakresie każdej z praktyk, o którą pytamy – spadki sięgają od 7 do nawet 15 punktów procentowych. Wciąż najwięcej osób zachowuje post w Wielki Piątek (75%, spadek o 10 punktów), nieco ponad połowa przystępuje do wielkanocnej spowiedzi (54%, spadek o 15 punktów) lub posypuje głowę popiołem w Środę Popielcową (54%, spadek o 12 punktów). Prawie połowa Polaków bierze udział w kościelnych obchodach Triduum Paschalnego (48%, spadek o 10 punktów), a około dwóch piątych uczestniczy w rekolekcjach wielkopostnych (43%, spadek o 8 punktów), nabożeństwie drogi krzyżowej lub gorzkich żalów (43%, spadek o 10 punktów) oraz w rezurekcji (39%, spadek o 7 punktów).
Warto zauważyć, że tegoroczne wyniki są równocześnie najniższymi w historii naszych pomiarów (od 2006 roku). Choć wyraźną tendencję spadkową w odniesieniu do niektórych z praktyk obserwowaliśmy już wcześniej (przystępowanie do spowiedzi, udział w rekolekcjach czy w procesji rezurekcyjnej), to w przypadku innych spadek jest dość niespodziewany (zwłaszcza jeśli chodzi o przestrzeganie postu w Wielki Piątek – odsetek zachowujących go osób od lat oscylował wokół 85%, a obecnie spadł o 10 punktów). Wydaje się, że te gwałtowne, jednokierunkowe zmiany mogą mieć związek z ogólnym spadkiem odsetka Polaków praktykujących religijnie, który od maja 2020 roku wyraźnie przyspieszył. Można go oczywiście łączyć z pandemią – choć luzowanie obostrzeń nie wpłynęło tutaj znacząco – ale prawdopodobnie również z nagłośnieniem skandali obyczajowych w Kościele czy aktywną rolą Kościoła w sporach światopoglądowych ostatnich lat.
Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (383) przeprowadził CBOS w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Każdy respondent wybierał samodzielnie jedną z metod: wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI); wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem CBOS (CATI) – dane kontaktowe respondent otrzymywał w liście zapowiednim od CBOS; samodzielne wypełnienie ankiety internetowej, do której dostęp był możliwy na podstawie loginu i hasła przekazanego respondentowi w liście zapowiednim od CBOS. We wszystkich trzech przypadkach ankieta miała taki sam zestaw pytań oraz strukturę. Badanie zrealizowano w dniach od 28 lutego do 10 marca 2022 roku na próbie liczącej 1078 osób (w tym: 56,0% metodą CAPI, 28,4% – CATI i 15,6% – CAWI).
