Nakładem Wydawnictwa Naukowego UAM ukazał się pierwszy tom serii poświęconej doktorom honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu. Wśród osób wyróżnionych tym tytułem byli m.in. Ignacy Jan Paderewski, Józef Piłsudski, Maria Skłodowska-Curie czy Roman Dmowski.
Nowa publikacja prezentuje sylwetki osób, które otrzymały tytuł honorowego doktoratu od UAM w okresie międzywojennym. Było wśród nich dwudziestu czterech uczonych i polityków z Polski i zagranicy. W całej swojej historii uczelnia przyznała wyróżnienie 132 osobom. Tytuł doktora honoris causa jest najwyższą godnością nadawaną przez Senat UAM. Dostały go osoby będące uznanymi autorytetami naukowymi oraz twórcy literatury i sztuki cieszące się międzynarodowym uznaniem lub szczególnie zasłużone dla kultury polskiej. Tytuł mogą też otrzymać osobistości szczególnie zasłużone dla rozwoju nauki, kultury lub życia społecznego.
„Z porozrzucanych materiałów źródłowych, nieraz okruszków, staraliśmy się wiernie odtworzyć jeden z ważnych, ale też i szczególnych fragmentów historii naszej Uczelni” – przyznają autorzy tomu, którzy na potrzeby książki wykonali obszerną kwerendę w bibliotekach i w archiwach Poznania, Krakowa, Warszawy, a nawet w Bibliotece Uniwersytetu w Yale.
W publikacji zaprezentowano sylwetki w układzie chronologicznym. W każdym przypadku odtworzono kalendarium procesu przyznawania tytułu. Opublikowano również teksty przemówień reprezentantów władz Uniwersytetu, promotorów, bądź samych doktorów honorowych. Całość uzupełniają zdjęcia i grafiki z epoki. Listę otwiera największa polska uczona, podwójna noblistka Maria Skłodowska-Curie. W przedmowie przytoczono również ciekawostki dotyczące okoliczności wręczenia tytułu honorowego doktoratu niektórym osobistościom – w tym marszałkowi Piłsudskiemu.
W przedmowie prof. dr hab. Bronisław Marciniak – Rektor Uniwersytetu UAM podkreślił: „Zmienne koleje, jakimi bieży historia, zachęcają do zadumy nad sprzężeniem zwrotnym: nadanie godności doktora honoris causa zawiera w sobie zarówno zaszczyt dla uczelni, jak i dla doktora honorowego. Zaszczyt, ale i wzajemne zobowiązanie.”
Książka powstała w związku z przygotowaniami do obchodów 100. rocznicy utworzenia Uniwersytetu w Poznaniu. Stanowi przyczynek do refleksji nad jego dziejami. Publikacja ma przypominać zasługi i dorobek doktorów honoris causa.
Autorzy publikacji szczególnie zwracają uwagę na przytoczone w tomie słowa prof. Kazimierza Twardowskiego, wygłoszone podczas promocji towarzyszącej nadaniu mu tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego w 1932 roku. Ich zdaniem dla świata akademickiego zawierają ponadczasowe sugestie. Twórca filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej podkreślał, że obiektywny charakter badania naukowego uwydatnia się w tym właśnie, „że nie przyjmuje ono rozkazów od żadnych czynników zewnętrznych i że nie chce służyć żadnym względom ubocznym, lecz że za panów swoich uznaje jedynie doświadczenie i rozumowanie i że jedno tylko ma zadanie: dochodzenie należycie uzasadnionych sądów prawdziwych albo przynajmniej jak najbardziej prawdopodobnych. […] Ale ci, co Uniwersytety fundują i utrzymują, dowiedliby zupełnego niezrozumienia istoty Uniwersytetu, gdyby chcieli w czymkolwiek krępować jego pracę…”.
Publikację „Doktorzy honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tom I: Okres międzywojenny” opracowali: Stanisław Sierpowski i Józef Malinowski. Trwają prace nad kolejnymi książkami w serii – wydanie ostatniej planowane jest na 2019 rok.
Doktorzy honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
