Tim Rapley
Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów
Poradnik Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów jest kolejnym tomem Niezbędnika badacza, czyli serii książek podejmujących kluczowe zagadnienia pojawiające się podczas prowadzenia badań jakościowych. Każdy z nich jest poświęcony jednej z najważniejszych metod lub któremuś rodzajowi danych. Jak sam tytuł wskazuje ten konkretny tom, który napisał Tim Rapley, profesor socjologii w Institute of Health and Society na uniwersytecie w Newcastle, dotyczy w głównej mierze dyskursu. Wydawcą jest Wydawnictwo Naukowe PWN.
Książka omawia praktyczne zagadnienia związane z gromadzeniem zbioru wypowiedzi, transkrybowaniem zapisów wideo oraz metodami analizy dyskursu. Zbieranie danych polega tutaj na wytworzeniu materiału za pomocą nagrania lub poprzez selekcjonowanie artykułów prasowych albo dokumentów z archiwów.
Poradnik został podzielony na 10 rozdziałów. Pierwszy z nich stanowi wprowadzenie w tematykę. W kolejnym autor omawia tworzenie archiwum badawczego, a więc zbioru danych, na których można pracować. Rozdział 3 dotyczy kwestii etyki i poufności. W rozdziale 4 i 5 skoncentrowano się na tworzeniu i transkrybowaniu nagrań audio i wideo, tzn. wyborze urządzeń, rekrutacji uczestników, przygotowaniu pytań i sporządzaniu notatek z badań terenowych. Scharakteryzowano także różne techniki transkrypcji nagrań. W kolejnym rozdziale przedstawiono metody analizowania wypowiedzi i rozmów. W rozdziale 7 autor próbuje odpowiedzieć na pytanie co uzyskane dane mogą nam przekazać, w jaki sposób szczegółowa analiza wypowiedzi może powiedzieć coś o strukturach życia społecznego. Rozdział 8 omawia debaty i dylematy przy analizie konwersacji oraz dyskursu. Przedostatni rozdział traktuje o analizie dokumentów, a ostatni zawiera uwagi końcowe dotyczące m.in. kodowania i kwestii jakości.
„Badacze zajmujący się analizą konwersacji, dyskursu czy dokumentów to osoby zafascynowane językiem, pisanym lub mówionym” – to zdanie autora poradnika dobrze opisuje sposób w jaki on sam się wypowiada. Czytając książkę odnosi się wrażenie, że jest on osobą zafascynowaną tematyką badań jakościowych i bardzo skutecznie potrafi „zarazić” entuzjazmem. Autor posługuje się pierwszą osobą liczby pojedynczej, co znacznie ułatwia odbiór. Dodatkowo tekst ilustrowany jest wieloma interesującymi przykładami, które są przez niego analizowane. Ubarwiają one i uatrakcyjniają naukę.
Pozycja Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów skierowana jest do studentów, nauczycieli akademickich i praktyków badań jakościowych, którzy mają zamiar wykorzystać omawiane metody analizy. Jak nagrać, przeanalizować, przedstawić argumenty, zawrzeć dane w raporcie – to tylko niektóre z pytań, na które można znaleźć odpowiedź w poradniku.
