Prof. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska, Karol Wójcicki, Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, Centrum Nauki EXPERYMENT, „Forum Akademickie”, prof. Przemysław Wojtaszek – to laureaci konkursu Popularyzator Nauki 2015, organizowanego przez serwis PAP Nauka w Polsce i resort nauki.
Wyniki 11. edycji konkursu ogłoszono w czwartek w Warszawie.
W konkursie nagradzane są osoby i instytucje, które pomagają innym lepiej zrozumieć świat i potrafią zainteresować osiągnięciami naukowymi osoby niezwiązane z nauką.
Kapituła pod przewodnictwem prof. Michała Kleibera wybierała laureatów w czterech podstawowych kategoriach: Popularyzatorzy Indywidualni; Instytucje Naukowe; Instytucje Pozanaukowe oraz Media.
Kandydaci rywalizowali także o wyróżnienia w kategoriach: Nauka w Internecie – za internetową aktywność popularyzatorską – oraz Sponsor Popularyzacji, dla osoby lub przedsiębiorstwa finansowo wspierającego działalność popularyzatorską.
W uroczystości rozstrzygnięcia konkursu wziął udział wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.
Zwracając się do popularyzatorów nauki, minister podkreślił: „Państwo otwieracie horyzont – zwłaszcza młodym, ale nie tylko młodym ludziom. Horyzont wyobraźni. Bo nauka wymaga wyobraźni. Nauka otwiera ludzki umysł, ludzką duszę na niezwykle skomplikowaną i niezwykle piękną przestrzeń (…) skomplikowanych pytań, wielkich zagadek, niezwykłych poszukiwań”.
Jak powiedział Jarosław Gowin, nagrody w konkursie Popularyzator Nauki „zostały wręczone tym, którzy przyczyniają się do rozwoju polskiej nauki i którzy realizują misję społecznej odpowiedzialności nauki”. „Polska nauka ma wspaniały dorobek i wierzę, że ma jeszcze wspanialszą przyszłość. Ta przyszłość otwiera się przed nami nie tylko za sprawą tych, którzy dokonują odkryć naukowych, ale także tych, którzy te odkrycia popularyzują” – zaznaczył minister.
Członek Zarządu PAP SA Lidia Sobańska podkreśliła podczas uroczystości, że Popularyzator Nauki to najstarszy i najbardziej prestiżowy w tej kategorii konkurs w Polsce, cieszący się ogromnym zainteresowaniem i prestiżem w środowisku naukowym i w środowisku mediów.
„Nauka to klucz do przyszłości. W naukę warto i trzeba inwestować. Bo dzięki niej mamy szansę zbudować społeczeństwo oparte na wiedzy. Naukę trzeba popularyzować, aby rozumieć i umieć korzystać z jej osiągnięć” – powiedziała Lidia Sobańska.
W organizowanym wspólnie przez serwis PAP Nauka w Polsce oraz resort nauki konkursie Popularyzator Nauki nagradzani są ci, „którzy z pasją nam o nauce opowiadają, którzy potrafią nas zainteresować, którzy poszerzają grono miłośników nauki” – mówiła, zwracając uwagę, że zgłoszeń do konkursu było w tym roku rekordowo dużo.
„Jesteście zaangażowani w wielką sprawę” – takimi słowami do popularyzatorów zwrócił się w czwartek przewodniczący kapituły konkursu prof. Michał Kleiber.
Jak mówił, żyjemy w czasach, w których trzeba „stawić czoło wyzwaniom, trendom rozwoju cywilizacyjnego”, a trendy te niosą w sobie zagrożenia. „Trzeba rozumieć naturę tych zagrożeń. Trzeba szukać sposobów zapobiegania im. Nauka ma tu do odegrania kluczową rolę” – powiedział prof. Kleiber.
W kategorii Popularyzatorzy Indywidualni – Naukowcy zwyciężyła w tym roku prof. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska. Od 25 lat popularyzuje medycynę, nauki o żywieniu i farmację kliniczną. Jej wystąpień można wysłuchać podczas festiwali i pikników naukowych, na swoim koncie ma też m.in. cotygodniowy program TVN – „Wiem, co jem” i kilka książek.
W kategorii Popularyzatorzy Indywidualni – Animatorzy Popularyzacji nagroda trafiła do Karola Wójcickiego z planetarium Niebo Kopernika Centrum Nauki Kopernik (CNK) w Warszawie. Popularyzacją nauki zajmuje się od 2003 r., czyli od 15. roku życia. Od 2008 r. jest związany z CNK, gdzie od ponad 4 lat prowadzi pokazy i prezentacje naukowe w planetarium. Regularnie uczestniczy w festiwalach nauki w całej Polsce. Współpracuje z Uniwersytetami Dzieci.
Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie zostało nagrodzone w kategorii Instytucje Naukowe. To jednostka wspólna Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, powołana w 2008 r. na podstawie uchwał senatów obu uczelni z inicjatywy ks. prof. Michała Hellera. Setka wykładów z serii „Granice Nauki”, które trafiają na YouTube, pionierskie w Polsce kursy online, Festiwal Kopernika, współtworzenie działu naukowego w „Tygodniku Powszechnym” – to niektóre przedsięwzięcia placówki. Dzięki Centrum odbywa się też cykl dyskusji „Rozmowy przy kawie”, prowadzonych przez ks. prof. Hellera.
W kategorii Instytucje Pozanaukowe tytuł Popularyzatora Nauki 2015 przypadł Centrum Nauki EXPERYMENT w Gdyni. Działającą od ośmiu lat trójmiejską placówkę w 2014 r. odwiedziło 250 tys. gości. Dzieci i dorośli zdobywają tam wiedzę świetnie się bawiąc na ok. 200 interaktywnych eksponatach.
W kategorii Media nagroda trafiła do redakcji miesięcznika „Forum Akademickie”. To czasopismo informacyjno-publicystyczne, które zajmuje się polską nauką i szkolnictwem wyższym, powstało w 1991 r. Redakcja miesięcznika od wielu lat organizuje też konkurs „Skomplikowane i proste” na najlepszy artykuł, w którym młodzi uczeni opiszą swoje badania.
W kategorii Nauka w Internecie Kapituła nie wybrała zwycięzcy. Podobnie jak w kategorii Sponsor Popularyzacji.
Kapituła konkursu zdecydowała się natomiast przyznać dwa Wyróżnienia Specjalne. Jedno z nich trafiło do twórców portalu Przystanek Nauka Uniwersytetu Śląskiego. Członkowie Kapituły docenili w ten sposób debiut portalu, który ruszył na przełomie stycznia i lutego 2015 r. Można na nim znaleźć m.in. artykuły popularnonaukowe, filmy z komentarzami ekspertów lub ciekawymi eksperymentami, blogi naukowe i e-wykłady.
Wyróżnienie Specjalne otrzymały również wspólnie Agnieszka Henke i Emilia Lewicka-Kalka. Kapituła doceniła zaangażowanie popularyzatorek oraz wspierającej je Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej Pile w działalność Akademii Młodych Odkrywców. Akademia Młodych Odkrywców obchodzi 5-lecie swojego istnienia. Zajęcia są skierowane do uczniów pilskich szkół podstawowych. Uczestniczyło w nich już ponad 320 osób.
Poza tym Kapituła zdecydowała o przyznaniu Nagrody specjalnej za całokształt działalności popularyzatorskiej prof. Przemysławowi Wojtaszkowi z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Profesor zajmuje się popularyzacją od niemal 15 lat. Jednym z jego najważniejszych osiągnięć jest ogólnopolska akcja „Noc Biologów”, której jest pomysłodawcą i głównym organizatorem.
Jak co roku redakcja PAP – Nauka w Polsce przyznała też pozaregulaminowe Wyróżnienie im. red. Tomasza Trzcińskiego za wzorcową politykę informacyjną. Otrzymał ją Marek Sieczkowski, rzecznik prasowy Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku.
Konkurs „Popularyzator Nauki”, organizowany od 2005 r., jest najstarszym i najbardziej prestiżowym w Polsce konkursem, w którym nagradzani są uczeni, ludzie mediów, instytucje oraz społecznicy, których pasją jest dzielenie się wiedzą i odsłanianie tajemnic współczesnej nauki w sposób przystępny dla każdego.
Wśród dotychczasowych laureatów konkursu są m.in.: filozof przyrody ks. prof. Michał Heller, neurobiolog prof. Jerzy Vetulani, autor telewizyjnych programów popularnonaukowych red. Wiktor Niedzicki, archeolog prof. Andrzej Kokowski, a także instytucje takie jak Centrum Nauki Kopernik, Polska Akademia Dzieci czy Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego.
