Wynegocjowanie inteligentnych specjalizacji z zakresu humanistyki oraz zmiany w programie Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki – to część działań, które mają odbudować pozycję polskiej humanistyki. Zapowiedział je szef resortu nauki Jarosław Gowin.
„Chcemy odbudować pozycję polskiej humanistyki” – powiedział podczas czwartkowego spotkania z dziennikarzami minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin. Zaznaczył, że jego resort przygotował w tym zakresie cztery formy działań.
„Negocjujemy z Ministerstwem Rozwoju uzupełnienie listy inteligentnych specjalizacji o dwie nowe specjalizacje: specjalizację z dziedziny nauk społecznych i specjalizację humanistyczną. Jeżeli te negocjacje z ministrem Morawieckim się powiodą – a wygląda na to, że są na dobrej drodze – to humaniści będą mogli w dużo większym stopniu korzystać z funduszy unijnych” – powiedział Gowin. Inteligentne specjalizacje to obszary gospodarki czy nauki uznane za priorytetowe. Projekty z zakresu inteligentnych specjalizacji mają większe szanse na wsparcie ze środków Unii Europejskiej.
Kolejnym z działań na rzecz humanistów ma być uruchomienie w ramach Narodowego Centrum Badań i Rozwoju modułu dotyczącego innowacji społecznych. Gowin zaznaczył, że szczegóły dotyczące tego programu ustalane będą z nowym dyrektorem NCBR (na razie trwa konkurs na to stanowisko). Ale minister liczy na to, że jeszcze w tym roku humaniści będą mogli przystąpić do konkursów organizowanych przez NCBR w ramach obszaru innowacji społecznych.
Trzeci z obszarów wspierania humanistów dotyczy przyszłorocznego budżetu. „W przyszłorocznym budżecie planujemy skierować większe środki na rozwój humanistyki” – powiedział minister i podkreślił, że jeszcze w tym roku nie ingerował mocno w budżet resortu nauki przygotowany przez poprzednie kierownictwo.
Gowin zapowiedział też pewne zmiany w prowadzonym przez ministerstwo nauki Narodowym Programie Rozwoju Humanistyki. Minister przyznał, że program ten budzi emocje – pojawiają się zarzuty, że reguły przyznawania grantów nie są dość transparentne. Pojawiają się też pytania, czy program ten powinien być w gestii ministerstwa, skoro istnieją już wyspecjalizowane w przydzielaniu grantów agencje (NCBR i Narodowe Centrum Nauki – NCN). Zdaniem Gowina w ramach tego programu „powinny zostać dwa z dotychczasowych trzech modułów”.
Aktualna formuła NPRH składa się z trzech modułów: Tradycja (dotyczy badań dziedzictwa kultury narodowej), Umiędzynarodowienie (służy zapewnianiu międzynarodowego oddziaływania polskiej myśli humanistycznej) oraz Rozwój (związany z badaniami innowacyjno-integracyjnymi). „Będę rekomendował kierownictwu ministerstwa likwidację trzeciego modułu” – powiedział szef resortu nauki. Minister chce przekierować środki przeznaczone na moduł Rozwój (ok. 20-30 mln zł) na specjalny konkurs prowadzony przez Narodowe Centrum Nauki.
„Prowadzimy rozmowy z dyrekcją NCN na temat uruchomienia specjalnego modułu małych grantów, które adresowane będą przede wszystkim do młodszego pokolenia humanistów. Zdajemy sobie sprawę, że 90 proc. środków na granty trafia do 10 proc. uczelni – mówiąc w uproszczeniu. Chcielibyśmy – taka jest też intencja Rady NCN – stworzyć konkurs grantowy, z którego mogliby korzystać również humaniści z mniejszych ośrodków akademickich” – powiedział Gowin.
