11 uczelni otrzymało w wtorek certyfikaty „Uberrima fide” za zapewnianie najwyższych standardów w zakresie przeciwdziałania zjawisku plagiatowania. Gali towarzyszyła dyskusja na temat przyszłości systemów antyplagiatowych w Polsce.
Spotkanie organizowane jest od dziewięciu lat przez Fundację im. Augustina-Jeana Fresnela wraz z firmą Plagiat.pl.
W tym roku certyfikaty „Uberrima Fide” (z łac. „w najbardziej uczciwy sposób”) otrzymały: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Akademia Pomorska w Słupsku, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Warszawski Uniwersytet Medyczny i Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie.
W ramach programu certyfikacyjnego „Uberrima Fide” weryfikowane są procedury związane z ochroną własności intelektualnej i sposobem wykorzystywania systemów antyplagiatowych. Badane są również procedury wewnętrzne. Certyfikację przeprowadzają eksperci fundacji im. Augustina-Jeana Fresnela.
Gali towarzyszyła konferencja „Reforma czy rewolucja – przyszłość szkolnictwa wyższego w Polsce”.
Dyskutowano m.in. nad zasadnością wprowadzenia Jednolitego Systemu Antyplagiatowego, nad którym trwają prace w ramach noweli ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Jednolity system, współpracujący z ogólnopolskim repozytorium pisemnych prac dyplomowych, ma powstać do początku roku akademickiego 2018/2019. Obecnie uczelnie korzystają z systemów antyplagiatowych dostarczanych głównie przez różne firmy komercyjne.
Proponowane rozwiązanie będzie tańsze i bardziej miarodajne – argumentował dr Andrzej Kurkiewicz z departamentu innowacji i rozwoju w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. „My zapraszamy do współpracy wszystkie podmioty, które funkcjonują na rynku, a także uczelnie do pracy nad pewną częścią tego oprogramowania” – dodał. Poinformował, że częśc tego systemu już powstała. „Podstawowym elementem walki z plagiatem nie jest oprogramowanie, ono jest tylko narzędziem pomocniczym. (…) Z punktu widzenia pracy licencjackiej magisterskiej to jest praca opiekuna” – zaznaczył. Jak powiedział Kurkiewicz, system ten ma funkcjonować w Ośrodku Przetwarzania Informacji (OPI).
Dyrektor OPI dr Olaf Gajl powiedział, że w kierowanej przez jego instytucji trwają pracę przygotowawcze nad wykonaniem i wdrożeniem oprogramowania, ale nadal brak konkretnych wytycznych na temat systemu.
Reprezentujący firmę Plagiat.pl dr Sebastian Kawczyński, opowiadając się przeciwko stworzeniu Jednolitego Systemu Antyplagiatowego argumentował, że prawa rynku najlepiej zadbają o kontrolę kosztów i jakość oprogramowania antyplagiatowego.
Prezes Urzędu Patentowego RP dr Alicja Adamczak podkreśliła, że kluczowe jest podnoszenie świadomości i kształtowanie kultury własności intelektualnej. Problem plagiatowania, głównie za pośrednictwem internetu jest jej zdaniem charakterystyczny w środowisku poniżej szczebla uniwersyteckiego. Adamczak postulowała wprowadzenie na wszystkich uczelniach zajęć z zakresu ochrony własności intelektualnej.
Reprezentująca Obywateli Nauki dr hab. Aneta Pieniądz zwróciła uwagę, że ważnym problemem jest badanie plagiatów wśród kadry naukowej. „Oczywiście to nie jest bezpośrednio związane z kwestią ustawową, która się pojawia, ale jest to niezwykle ważny problem, bo ryba psuje się od głowy” – mówiła.
Zwróciła uwagę na ważny aspekt kontroli środowiskowej, czyli łatwego dostępu do prac naukowych. „My od pięciu lat zabiegamy o to, żeby prace doktorskie były przedkładane do wglądu nie tylko w zamkniętej bibliotece, ale udostępnione na stronach (internetowych – przyp. PAP) jednostek, w których prace te będą bronione” – mówiła. Stwierdziła, że system antyplagiatowy nie rozwiąże problemu bez ogólnej dostępności prac naukowych. Zauważyła, że w przypadku m.in. Wielkiej Brytanii rozprawy doktorskie są dostępne w sieci. Postulowała, aby prace magisterskie również były udostępniane w formie otwartego dostępu.
Patronat nad spotkaniem objęło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Fundacja Rektorów Polskich, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Urząd Patentowego RP, Centrum Prasowe PAP, Forum Akademickie, Przegląd i Perspektywy. Partnerami wydarzenia byli Obywatele Nauki i Fundacja Legalna Kultura.
