Zmiany w trybie przyznania kategorii naukowej oraz grantów badawczych z narodowych agencji zakłada nowelizacja ustawy o finansowaniu nauki, którą podpisał prezydent Andrzej Duda.
Nowelizacja ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw przewiduje m.in. częściowe wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (Kpa) z procesu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. Podobnie, jeśli chodzi o zasady przyznawania środków finansowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Narodowe Centrum Nauki (NCN).
Nowelizacja – według resortu nauki, który zaproponował zmianę przepisów – ma się przyczynić „do zracjonalizowania (usprawnienia) procesu przyznawania kategorii naukowej oraz środków na projekty finansowane przez NCBR oraz NCN” oraz ma wyeliminować „wątpliwości w zakresie charakteru prawnego postępowań prowadzonych w ramach przyznawania kategorii naukowej przez ministra oraz w obu centrach”.
Do postępowań w sprawach przyznania kategorii naukowej jednostce naukowej nie będzie się stosowało niektórych przepisów Kpa. Przepisy te zakładały, że organy administracji publicznej musiały zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania. A przed wydaniem decyzji musiały umożliwić stronom wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów.
Tymczasem, jak zwracali uwagę przedstawiciele resortu nauki, droga do przyznania kategorii naukowej nie jest typowa dla postępowań Kpa. Ewaluacji podlega jednocześnie ok. 1 tys. jednostek naukowych, a oceny dokonuje ok. 200 ekspertów z różnych dziedzin. Podobnie niestandardowe – według resortu nauki – są dla postępowań Kpa postępowania w sprawie przyznania środków finansowych w programach prowadzonych przez NCBR oraz NCN.
Projekt ustawy przewiduje też możliwość finansowania większego zakresu działań związanych z wydawaniem czasopism i monografii naukowych, służących upowszechnianiu wyników badań i wprowadzania ich do obiegu międzynarodowego.
Poza tym zgodnie z nowymi przepisami minister nauki będzie mógł przyznać środki na nowe programy – m.in. ukierunkowane na wspieranie młodych naukowców lub osób rozpoczynających karierę naukową – również uczelniom. Minister będzie miał też większe możliwości, by zwiększyć dotacje na utrzymanie potencjału badawczego.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (z wyjątkiem jednego z nowych przepisów, który wejdzie w życie 1 stycznia 2018 r.). (PAP)
