Samotność nie dotyczy tylko osób starszych, regularnie zmaga się z nią aż 65 proc. osób z tzw. pokolenia Z, w wieku od 13 do 28 lat – wykazały badania „Nigdy więcej samotności”. Najbardziej pragną oni bezpośredniego kontaktu z innymi ludźmi.
To kolejna edycja tego raportu realizowana w ramach projektu MindGenic AI. Pierwszą przeprowadzono w 2022 r. pod hasłem „Samotność pokolenia Z”, czyli ludzi młodych urodzonych po 1995 r. W drugim badaniu sondażem, który przeprowadzono w pierwszej połowie października 2023 r., objęto 3 700 osób z pokolenia Z. Pokazuje on nie tylko skalę samotności w tej grupie i jej przyczyny, ale także to, jak młodzi ludzie próbują sobie z nią radzić.
Samotność określana jest jako psychiczny lub emocjonalny dyskomfort, wynikający z braku fizycznego kontaktu z innymi ludźmi lub z poczucia osamotnienia. Z raportu „Nigdy więcej samotności” wynika, że do takiego stanu przyznaje się aż 65 proc. ludzi młodych w wieku od 13 do 28 lat. Ponad 32 proc. deklaruje, że odczuwa ją często, a 33 proc. – czasami. Zapytani o emocje, które towarzyszą im w chwilach samotności, wskazują przede wszystkim na smutek (43,7 proc.) oraz bezsilność (20,2 proc.).
Jak twierdzą autorzy raportu, badane osoby są świadome swojego osamotnienia, ale połowa nie rozmawia o tym ani z rówieśnikami, ani z rodziną. Wskazują, że najbardziej brakuje im kontaktu z innymi ludźmi. Jednocześnie 29 proc. ankietowanych przyznaje, że ma kłopoty z nawiązywaniem nowych znajomości.
Według raportu dobrym sygnałem jest to, że sześć na dziesięć osób podejmuje jakieś kroki, aby nie czuć się samotnymi. Najczęściej jest to próba nawiązania bezpośredniego kontaktu z drugą osobą (65,1 proc.); na drugim miejscu znalazło się korzystanie z mediów społecznościowych (20,7 proc.).
„Niepokoi nas, że co piąta Zetka w Polsce chce uciec od samotności, śledząc świat pełen iluzji, który kompletnie odbiega od rzeczywistości. To dowód na to, jak bardzo brakuje im narzędzi oraz kompetencji, by prawdziwe i dobre relacje budować w realnym świecie. Niestety, Zetki nie zdobywają tych umiejętności wraz z upływem czasu. Im są starsze, tym częściej czują się samotne” – zaznacza w informacji przekazanej PAP Magda Wrzos, autorka badania i członkini projektu MindGenic AI.
Co czwarta przebadana osoba deklaruje, że w sieci w celu „zabicia” samotności spędza ponad pięć godzin dziennie. 2,7 proc. czuje się samotnie, gdy nie ma dostępu do technologii i musi się zadowolić światem offline.
Poczucie samotności nawet w towarzystwie innych ludzi deklaruje co czwarty przebadany przedstawiciel pokolenia. Jednocześnie Zetki bardzo rzadko rozmawiają o samotności. Tematu tego ze swoimi rówieśnikami nigdy nie podjęło 44,6 proc. respondentów, a z rodziną bądź innymi bliskimi – 53,7 proc. Jednocześnie 15,2 proc. badanych deklaruje brak wsparcia dla innych samotnych osób w swoim otoczeniu, a 16,9 proc. chciałoby takie wsparcie zaoferować, ale nie wie, co nim może być.
„Niektórzy młodzi ludzie prawdopodobnie nie zdają sobie sprawy z problemu samotności, inni odczuwają niepewność co do swoich umiejętności w pomaganiu lub po prostu brakuje im wiedzy na ten temat. Odpowiedzią na to wyzwanie jest edukacja i podniesienie świadomości społecznej w zakresie potrzeb innych ludzi oraz promowanie empatycznej komunikacji i zaangażowania społecznego w przeżywanie trudnych emocji” – zwraca uwagę Maciej Maćkowiak, psycholog, specjalista terapii uzależnień oraz psychoterapeuta dzieci i młodzieży.
Psychologowie pracujący w ramach projektu MindGenic AI twierdzą, że przygotowali zestaw zadań i ćwiczeń, które mogą pomóc w zrozumieniu przyczyn samotności oraz w znalezieniu skutecznej drogi wyjścia z kryzysu. Celem projekt MindGenic AI, finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, jest udzielenie wsparcia w rozwiązywaniu problemów wynikających z samotności, niskiej akceptacji i nudy.
„Chcemy pokazać młodym ludziom, jak wsłuchiwać się w otaczającą je rzeczywistość i jak być bliżej innych ludzi. Jeszcze przed startem narzędzia MindGenic AI wydamy eBooka, w którym zgromadzimy naszą wiedzę, aby doraźnie w ten sposób móc przeprowadzić Zetki przez program wsparcia. Przede wszystkim zachęcamy jednak do zrobienia krótkiego testu na stronie www.mindgenic.ai, który pomoże w sprawdzeniu, czy problem samotności faktycznie nas dotyczy. Nie zawsze zdajemy sobie z niego sprawę” – podkreśla Magda Wrzos.
Autorzy raportu alarmują, że pomimo stałego dostępu do internetu, smartfonów i gier wideo ogromnym wyzwaniem dla nich pozostaje wciąż nawiązywanie głębokich emocjonalnych relacji w świecie fizycznym. „Samotność stała się prawdziwą epidemią, a ludzie młodego pokolenia – szczególnie po wielomiesięcznej izolacji wywołanej COVID-19 – doświadczają jej bardziej niż jakiekolwiek inne grupy wiekowe” – dodają. (PAP)
Zbigniew Wojtasiński
zbw/ bar/
