Nawet 100 lokalnych minicentrów nauki może powstać w miastach powiatowych od 2018 do 2021 roku. Wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin zapowiedział w czwartek realizację programu SOWA, czyli Strefy Odkrywania Wiedzy Aktywnej.
„Ministerstwo nauki także planuje swój wkład w obchody 100-lecia niepodległości – powiedział w czwartek na konferencji w resorcie nauki Jarosław Gowin. – Tym wkładem ma być budowa lokalnych SÓW – Stref Odkrywania Wiedzy Aktywnej. To będzie coś w rodzaju Minicentrów Nauki Kopernik – a więc będą to lokalne, powiatowe centra nauki wyposażone w nowoczesne laboratoria. W tych laboratoriach zajęcia będą mogły prowadzić uniwersytety dzieci, uniwersytety trzeciego wieku, ale przede wszystkim w tych laboratoriach będą mogły się odbywać lokalne lekcje szkolne – zwłaszcza w dziedzinie nauk przyrodniczych”.
Kamil Bortniczuk z MNiSW poinformował, że projekt realizowany będzie w okresie 2018-2021 i niewykluczone, że powstanie wtedy nawet 100 takich SÓW.
Oprócz budowy minicentrów nauki z laboratoriami, w których odwiedzający będą mogli wykonywać doświadczenia, resort nauki planuje też stworzenie centrum nauki w technologii VR (wirtualna rzeczywistość).
Pomysł ten przewiduje, że każdy będzie mógł sobie pobrać z internetu aplikację, która pozwoli – przy wykorzystaniu smartfona – oraz dodatkowych prostych okularów – zanurzyć się w wirtualnej rzeczywistości i tam zdobywać wiedzę – np. podróżując po Układzie Słonecznym, czy przenosząc się do różnych okresów w dziejach Ziemi. Takie centrum nauki – jak zwracano uwagę podczas konferencji – będzie miało nieograniczoną dostępność. „W technologii Virtual Reality będziemy przekazywać wiedzę, zwłaszcza dzieciom, ludziom młodym” – powiedział Gowin i wyraził nadzieję, że nikt na świecie nikt nie wyprzedzi Polski w tym pomyśle.
Resort nauki zapowiedział, że chce na program SOWA przeznaczyć do 2021 r. maksymalnie 150 mln zł.
SOWY to jeden z tematów, o których Gowin mówił w czwartek. Była to konferencja podsumowująca dotychczasowe działania resortu i zapowiadająca plany ministerstwa.
Szef resortu nauki przypominał o tzw. strategii Gowina, na którą składają się trzy filary: pakiet zmian dla nauki i szkolnictwa wyższego, budowanie pomostów między nauką i gospodarką, a także społeczna odpowiedzialność nauki.
Jeśli chodzi o zmiany prawne, minister przypomniał, że od 1 października weszła w życie ustawa deregulacyjna zmniejszająca biurokrację na uczelniach. Zaapelował do władz uczelni i wspólnoty akademickiej, aby traktowały na serio tę ustawę. „Mamy wiele przykładów świadczących o tym, że władze uczelni – zamiast ograniczać biurokrację – na własną rękę tę biurokratyczną mitręgę sobie i swoim współpracownikom potęgują” – przyznał Gowin.
Dodał, że od 1 stycznia 2017 roku wchodzi w życie nowy algorytm finansowania uczelni, w którym wprowadzono szereg kryteriów projakościowych.
Trwają też prace nad nową ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym tzw. Ustawą 2.0. Założenia przygotowują trzy zespoły. Wyniki ich prac będą zaprezentowane w marcu 2017 r. Posłużą one do ostatecznego wypracowania nowej ustawy.
Ustawa – jak zapowiedział Jarosław Gowin – będzie szeroko konsultowana, zarówno w środowisku akademickim, jak i w środowisku politycznym – z klubami opozycyjnymi. „Zależy nam, by nowa ustawa określiła przyszłość nauki nie na najbliższe lata, ale dziesięciolecia. A to wymaga szerokiego politycznego konsensu” – podkreślił szef resortu nauki.
Jeśli chodzi o współpracę z nauki z gospodarką, to – jak poinformował Gowin – ministerstwo zakończyło konsultacje społeczne w sprawie wprowadzenia wdrożeniowej ścieżki kariery akademickiej. W przyszłym tygodniu ministerstwo chce przedstawić szczegóły. „Będziemy się starali tej ustawie nadać szybką ścieżkę legislacyjną, aby już od wiosny 2017 r. można było zdobywać doktoraty nie tylko w oparciu o prace teoretyczna, ale i w oparciu o wdrożenia gospodarcze. Podtrzymujemy w zmodyfikowanej wersji koncepcję, by wdrożeniowa ścieżka obejmowała i habilitację, i możliwość uzyskania tytułu profesora” – podsumował Gowin.
Odnosząc się do trzeciego filaru tzw. strategii Gowina, czyli społecznej odpowiedzialność nauki, wicepremier zapowiedział zdecydowane zwiększenie nakładów na rozwój uniwersytetów trzeciego wieku. „To jest jeden z najwspanialszych fenomenów oddolnej samoorganizacji społecznej. To jest społeczeństwo obywatelskie w działaniu” – ocenił.
