Polacy składają sporo wniosków o prestiżowe granty ERC, ale wyjątkowo niewielu je zdobywa. „Przeciętny wskaźnik sukcesu w ERC to 11 proc., a w Polsce 2,5 proc.” – mówi PAP Ewa Kuśmierczyk z Biura Doskonałości Naukowej PAN, które pomaga Polakom w zdobywaniu tych grantów.
„Granty ERC – Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych – to najbardziej rozpoznawalny system grantowy w Europie. Zdobycie tego grantu jest potwierdzeniem doskonałości naukowej badacza. To granty indywidualne, przyznawane badaczom, którzy mają przełomowe pomysły na badania, które mogą zmienić losy nauki w danym obszarze. To granty dla wybitnych naukowców, osób uznanych w swojej dziedzinie. Dotychczasowe nasze osiągnięcia w ERC nie odzwierciedlają poziomu polskiej nauki” – mówi PAP dyrektor Biura Doskonałości Naukowej PAN Ewa Kuśmierczyk.
W latach 2007-2013 do Polski trafiło jedynie 14 z ponad 4 tys. grantów przyznanych przez ERC. W ramach programu Horyzont 2020 od 2014 roku polskie jednostki naukowe na razie zdobyły ich dziewięć.
„Polacy składają całkiem sporo wniosków grantowych. Naszym problemem jest to, że mamy wyjątkowo niski wskaźnik sukcesu (stosunek wniosków dofinansowanych do złożonych – PAP). Przeciętny wskaźnik sukcesu w ERC to 11 proc., a w Polsce 2,5 proc. To znaczy, że albo mamy źle przygotowane wnioski, albo składają je nieodpowiedni badacze. Osoby, które mają największe szanse na granty ERC, nie aplikują o nie” – przypuszcza w rozmowie z PAP Ewa Kuśmierczyk.
Kierowane przez nią Biuro Doskonałości Naukowej PAN ma wyszukiwać tych naukowców, którzy mają szanse na zdobycie grantu ERC i pomagać tym, którzy sami chcą aplikować. Biuro działa od kwietnia br. i na razie zatrudnia pięć osób. „Naszym celem jest dotarcie do tych naukowców, którzy mają szansę na wygraną, a następnie zaproszenie ich do współpracy z biurem. Szukamy osób rekomendowanych przez wybitnych naukowców, przeglądamy publikacje, analizujemy wystąpienia konferencyjne, statystyki cytowalności. Jesteśmy jednak otwarci i jeśli ktoś chciałby złożyć swój wniosek, to zawsze zapraszamy do kontaktu z nami” – zapewnia Kuśmierczyk.
Naukowcy, którzy dopiero przygotowują swój wniosek grantowy, właśnie w Biurze Doskonałości Naukowej PAN mogą dowiedzieć się, jak wypełnić jego kolejne części, uzyskać pomoc w tworzeniu budżetu i przejściu procedury administracyjnej. Instytucja pomaga też naukowcom doszlifować same pomysły. „Sami pracownicy Biura nie mają odpowiednich naukowych kompetencji, ale staramy się łączyć naukowców obiecujących z doświadczonymi. Kierujemy ich na indywidualne konsultacje, wysyłamy na warsztaty zagraniczne” – wylicza Kuśmierczyk.
Tegoroczni aplikujący o grant ERC, którzy przeszli do drugiego etapu konkursu, czyli prezentacji projektu i spotkania z gronem ekspertów, mogli wziąć udział w przesłuchaniach próbnych. Aplikujących „przesłuchiwało” łącznie około 25 profesorów oraz specjalista ds. wizerunku i lingwista.
„Pod koniec roku chcemy koncentrować nasze działania na humanistach, bo zdecydowanie mniej wniosków Polacy składają w naukach humanistycznych niż w naukach ścisłych, choć ich potencjał w tej dziedzinie jest bardzo duży. Planujemy dwa warsztaty, które będą poświęcone naukom humanistycznym i społecznym” – zapowiada rozmówczyni PAP.
Biuro Doskonałości Naukowej PAN ma też promować rodzimą naukę i naukowców poza Polską. „Tutaj jest duże pole do działania. Na razie pewnie będzie nam trudno ściągnąć do Polski naukowców z innych krajów Unii Europejskiej, ale będziemy starali się rozszerzać nasze działania promocyjne w Wielkiej Brytanii. Chcemy, aby Polacy, którzy pracują w jednostkach brytyjskich, wiedzieli, że warto rozważyć możliwość powrotu do kraju” – podkreśla Kuśmierczyk.
ERC przyznaje środki na trzy główne rodzaje projektów trwających do pięciu lat. Starting Grant (maksymalnie 2 mln euro) przeznaczony jest dla osób od dwóch do siedmiu lat po doktoracie, Consolidator Grant (maksymalnie 2,75 mln euro) – skierowany jest do naukowców od siedmiu do 12 lat po doktoracie, a o Advanced Grants (maksymalnie 3,5 mln euro) walczyć mogą niezależni naukowcy o ugruntowanym dorobku, prowadzący własne badania. Dodatkowo naukowcy, którzy zdobyli już któryś z grantów ERC, mogą ubiegać się o grant Proof of Concept (maks. 150 tys. euro) na rozwinięcie swojego pomysłu na potrzeby rynku.
W poniedziałek 14 listopada we Wrocławiu odbędzie się ERC Day. Uczestnicy spotkania dowiedzą się np. jak skutecznie pozyskiwać międzynarodowe granty, poznają zasady i procedury oceny wniosków oraz bieżące i planowane konkursy ERC. W debacie udział wezmą m.in. prezes Polskiej Akademii Nauk – prof. Jerzy Duszyński; Eva Kondorosi z Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych; przewodniczący Rady Narodowego Centrum Nauki – prof. Michał Karoński.
Ewelina Krajczyńska (PAP)
