Popularyzowanie nauki to rodzaj misji, która daje też wiele satysfakcji. Wymaga jednak pasji, zaangażowania i ciężkiej pracy – uważają laureaci 12. konkursu Popularyzator Nauki 2016, organizowanego przez serwis PAP Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Wyniki 12. edycji konkursu ogłoszono w czwartek w Warszawie, podczas uroczystej gali w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). W konkursie nagradzane są osoby i instytucje, które pomagają innym lepiej zrozumieć świat i potrafią zainteresować osiągnięciami naukowymi osoby niezwiązane z nauką.
„Warto popularyzować naukę, bo ludzie są naprawdę ciekawi świata. Są żądni nowych informacji, faktów naukowych, mechanizmów naukowych. Okazuje się, że edukacja podstawowa pozostawia jednak duże szczeliny niewiedzy” – powiedział PAP prof. Bogusław Pawłowski z Katedry Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego, laureat głównej nagrody – za całokształt działalności popularyzatorskiej – w konkursie Popularyzator Nauki 2016.
Zdaniem laureata bardzo ważne jest przekazywanie wiedzy w sposób pomysłowy i atrakcyjny. „Trzeba pójść na pewien kompromis między terminologią naukową a kolokwializmami” – zauważył. Dodał, że z jego doświadczenia wynika, iż nie jest to zadanie proste. Wręcz przeciwnie – wymaga dużych nakładów pracy i zaangażowania. Prof. Pawłowski zwrócił uwagę, że naukowcy mają coraz mniej czasu na popularyzację. Zaapelował do resortu nauki, aby przywiązywał więcej wagi do popularyzacji przy ocenie parametrycznej jednostki, ocenie pracownika naukowego i awansach.
Zdzisław Cozac (laureat w kategorii Media) podkreślił w rozmowie z PAP, że dzięki działalności popularyzatorskiej ma okazję stykać się z wybitnymi naukowcami i ich nowymi koncepcjami. Najtrudniejsze jest jednak przekazanie tej często hermetycznej wiedzy laikom. Zawsze istnieje groźba zbanalizowania hipotezy naukowej, czego należy unikać – podkreślił. Cozac uważa swoją pracę – przygotowywanie filmów prezentujących średniowieczną historię Polski – za pasję, która jest jednocześnie żmudna i satysfakcjonująca.
„Uważam, że popularyzacja nauki jest bardzo ważnym elementem misji naukowców” – deklarował prof. Dariusz Wasik, dziekan nagrodzonego w konkursie w kategorii Instytucja Wydziału Fizyki UW. Według niego upowszechnianie nauki jest równie ważne, co prowadzenie badań naukowych, bo dzięki temu społeczeństwo jest w stanie zrozumieć świat i rządzące nim mechanizmy.
W konkursie nagrodzono również młodych adeptów nauki – członków Chemicznego Koła Naukowego „Flogiston” Politechniki Warszawskiej (nagroda w kategorii Zespół). „Jest to satysfakcjonujące, że możemy przekazać widzę innym osobom, mimo młodego wieku” – podkreślił prezes koła, Dominik Gutowski. Z własnej inicjatywy żacy organizują warsztaty z dziećmi i pokazy na licznych festiwalach nauki. Ich przygotowanie – zaznaczył prezes – bywa czasochłonne i wymaga lektury wielu artykułów.
Z kolei prof. Wojciech Dindorf – laureat w kategorii Animator – przekonywał, że aby być dobrym popularyzatorem, należy po trosze interesować się wszystkim i być ciekawym świata. W jego ocenie szkoła nie do końca spełnia swoje zadanie skoro na przygotowanych przez niego pokazach pojawia się zawsze komplet widzów. Zaznaczył, że dobry popularyzator musi być… naukowcem, tak by wiedział, o czym mówi i był przy tym wiarygodny.
„Nauka (…) wydaje się dla większości zwykłych ludzi czymś niedostępnym. Ciągle pokutuje ten mit, że nauka to laboratoria, białe fartuchy, to ludzie, którzy mówią niezrozumiałym językiem. A tak przecież nie jest, bo nauka nas otacza, jest z nami przez cały czas wokół nas. Tylko musimy ją dostrzec” – powiedziała Katarzyna Nowicka, rzeczniczka prasowa Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Otrzymała ona od redakcji serwisu PAP Nauka w Polsce pozaregulaminowe Wyróżnienie im. red. Tomasza Trzcińskiego za wzorcową politykę informacyjną.
Rzecznikom podobnych instytucji poradziła, aby kontaktowali się z przedstawicielami mediów i ich lubili. Jej zdaniem istotne jest to, by poznać ich potrzeby i przygotować taki komunikat, który ich zainteresuje.
