Problem społeczny – jest to zjawisko uznawane za niepożądane, które spotyka się z krytyczną oceną znacznej liczby ludzi, a ponadto wydaje im się ono możliwe do przezwyciężenia przez zbiorowe działanie (por. Sztumski 2005: 43).
Zatem ważne są cztery elementy, aby dane zjawisko uznać za problem społeczny:
- problem społeczny jest zjawiskiem niepożądanym;
- wywołuje krytykę znacznej liczby ludzi;
- jest zjawiskiem możliwym do przezwyciężenia;
- można go przezwyciężyć przez zbiorowe działanie.
Warto pamiętać, że to co dla kogoś z zewnątrz wydaje się problemem społecznym, może nie być w ten sposób postrzegane przez zbiorowość, w której to zjawisko ma miejsce. Ze względu na przykład na kulturę czy religię niektóre problemy mogą być czymś normalnym, uznawanym wręcz za specyfikę regionu.
Jacek Wódz (2000: 172) zauważa, że należy odróżnić problemy społeczne od patologii społecznej. Patologia wiąże się z wyraźnym łamaniem ładu społecznego, a także często jest zawiniona przez osoby nią objęte (np. alkoholizm). Natomiast problem społeczny jest zjawiskiem, które nie jest bezpośrednio zawinione przez osoby nim dotknięte. Problemy społeczne „(…) następują często na skutek albo samego funkcjonowania systemu społecznego, albo pewnych społecznych zjawisk zewnętrznych i nie są celowym łamaniem ładu społecznego” (tamże).
Problemem społecznym może być: bezrobocie, wykluczenie społeczne, dyskryminacja, wykorzystywanie do pracy nieletnich, ale także brak podjazdów dla niepełnosprawnych na własnym osiedlu, migracja zarobkowa w mieście, w którym mieszkasz itp.
BIBLIOGRAFIA
- Sztumski, J. 2005. Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice : „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe.
- Wódz, Jacek. 2000. Socjologia dla prawników i politologów. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.
