Projekt badań (etapy)

Każde badanie wymaga indywidualnego projektu badań. Istnieją jednak pewne wytyczne, których warto się trzymać przy realizacji własnego projektu, po to aby mieć pewność, że praca została przygotowana w sposób naukowy, spełniający wymogi metodologiczne.

1. Problem badawczy i cele

Na początku musimy określić problem badawczy. Problemem badawczym może być prawie wszystko, możemy sobie zadać pytanie: o przyczyny wzrostu migracji do dużych miast, co robi moje miasto aby pomóc niepełnosprawnym, co skłania ludzi do aktywności w osiedlowym klubie sportowym, a nawet jak możliwy jest porządek społeczny i na ich podstawie sformułować nasz problem badawczy, nawet, jeśli jest jeszcze dość mglisty.

Powinniśmy także określić cele, jakie chcemy osiągnąć w wyniku realizacji naszych badań.

Babbie wyróżnia 3 główne cele badań:

1. eksploracja – czyli ogólne poznanie danego zjawiska, zrozumienie go, zaspokojenie własnej ciekawości,
2. opis – obserwowanie danego zjawiska, sytuacji, wydarzenia i opisanie go (odpowiadają na pytania: co, kiedy, gdzie),
3. wyjaśnienie – odpowiadają na pytanie dlaczego; odkrywają związki przyczynowe pomiędzy zdarzeniami (Babbie 2007: 110-113).

2. Zapoznanie się z literaturą na dany temat

Po wstępny określeniu problemu badawczego i celów, pora na zapoznanie się z tym co na dany temat napisali inni. Może to być szeroko pojmowana literatura naukowa, publikacje w gazetach, Internecie itp.

Na tym etapie możemy sformułować nasz problem badawczy w szerszym kontekście.

3. Określenie zakresu badania

Ważne jest określenie zakresu badania, czyli tego kogo chcemy badać (zakres podmiotowy), to co chcemy badać (zakres przedmiotowy), a także określić czas i miejsce badania. Trzeba wziąć pod uwagę dostępność osób badanych, a także to czy nie należy dobrać próby.

4. Określenie hipotez badawczych i zmiennych

Hipoteza badawcza jest to propozycja odpowiedzi na zadane pytanie, wynikające z problemu badawczego, jest propozycją twierdzenia naukowego. Musi być sprawdzalna. Wyraża się ją w postaci związku pomiędzy zmienną zależną, a zmienną niezależną.

Najprostszym sposobem sformułowania hipotez jest wyprowadzenie ich z teorii napisanej przez kogoś innego. Badanie będzie wtedy prowadziło do jej potwierdzenia, bądź falsyfikacji.

Hipoteza może mieć postać, np.
Jeśli zajdzie a, to zajdzie b.

W powyższym przykładzie „a” będzie zmienną niezależną, a „b” zmienną zależną (zależy od wystąpienia „a”, to ją chcemy wyjaśnić).

Badanie jest zaplanowane w taki sposób aby sprawdzić hipotezę (hipotezy). Zatem badanie potwierdzi teorię (lub nie) w sposób pośredni, sprawdzając konkretne hipotezy z niej wyprowadzone (por. Babbie 2007: 67).

5. Określenie metod badawczych i technik badań

Trzeba zadać sobie pytanie jaka metoda będzie najlepiej badać dany problem, a także przede wszystkim jakie metody są możliwe do zastosowania w praktyce. Należy zastanowić się czy wykorzystać materiały zastane, czy też konieczne jest prowadzenie własnych badań terenowych, a jeśli tak to wykorzystując jaką metodę.

6. Narzędzia badawcze

Określenie jakich narzędzi badawczych chcemy użyć. Może to być, np. kwestionariusz ankiety, wywiadu.

Narzędziami badawczymi będą także: kamera, dyktafon, aparat, a nawet ołówek i kartka papieru, ale o nich rzadko kiedy się wspomina.

7. Określenie formy i zakresu opracowania wyników

Można określić kto będzie analizował dane, jakie techniki analizy zostaną zastosowane, czy chodzi o opis, czy o wyjaśnienie zjawiska itp.

8. Wyznaczenie harmonogramu pracy

Dobrze jest opisać kiedy, jakie etapy pracy zostaną ukończone. Sprzyja to mobilizacji i pozwala zachować kontrolę nad czasem.

Przykład harmonogramu:

Przeczytaj również artykuł: Jak napisać harmonogram?

BIBLOGRAFIA

1. Babbie, E. 2007. Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
2. Churchill, G. A. 2002. Badania marketingowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Giddens, A. 2004. Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

MS

Redakcja strony

www.mojasocjologia.pl