Socjologia polityki – gałąź socjologii poświęcona przyczynom i skutkom społecznym określonego podziału władzy, zarówno wewnątrz jak i pomiędzy społeczeństwami. Nauka ta zajmuje się także konfliktami społecznymi i politycznymi, które prowadzą do zmian alokacji władzy.
Głównym przedmiotem jej zainteresowań jest opis, analiza i wyjaśnianie państwa jako instytucji, która domaga się monopolu na prawomocne stosowanie siły na określonym terytorium. Analiza socjologiczna zjawisk politycznych dotyczy wzajemnych związków pomiędzy polityką, strukturami społecznymi, ideologiami i kulturą. Nawet jeśli to państwo jest przedmiotem analizy, socjologia polityki zajmuje się przede wszystkim źródłami władzy i wpływu oraz sposobami korzystania z nich we wszystkich kontekstach społecznych (por. Słownik socjologii 2005: 327).
Związek socjologii polityki z wyjaśnieniem zjawiska walki o władzę i sprawowaniem władzy (które to stanowią istotę polityki) dostrzega także Jerzy Wiatr (2002: 11), jednak nie sprowadza socjologii polityki tylko do niego. Określając przedmiotowy zakres tej dyscypliny napisał on: „część ogólnoteoretyczna socjologii polityki określa, najogólniej mówiąc, społeczne podstawy i społeczne efekty zinstytucjonalizowanej władzy w społeczeństwie. Wchodzą więc tu w grę prawa i hipotezy wyjaśniające zależności genetyczne i funkcjonalne między niepolitycznymi zjawiskami społecznymi a zjawiskami politycznymi: ta część socjologii stosunków politycznych to właśnie socjologia polityczna rozumiana jako ogólnosocjologiczna teoria polityki. Znajduje ona podbudowę w wyspecjalizowanych działaniach socjologii polityki, zajmujących się opisem i analizą poszczególnych dziedzin życia politycznego” (tamże: 19).
Socjologia polityki bywa zaliczana do nauk politycznych: „wielu uczonych z dziedziny nauk politycznych uważa, że socjologia polityki stanowi jedną z czterech głównych części tej dyscypliny na równi z teorią polityki, historią myśli politycznej i nauką o stosunkach międzynarodowych” (Wódz 2000: 199).
BIBLIOGRAFIA
- Słownik socjologii. 2005. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Wiatr, Jerzy J. 2002. Socjologia polityki. Warszawa: „Scholar”.
- Wódz, Jacek. 2000. Socjologia dla prawników i politologów. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.
