Jadwiga Staniszkis (ur. 26 kwietnia 1942 r. w Warszawie) – socjolog, politolog, publicystka, profesor w Instytucie Studiów Politycznych PAN oraz na Wydziale Politologii Wyższej Szkoły Biznesu – National Louis University w Nowym Sączu.
Zajmuje się socjologią organizacji, socjologią ekonomiczną, socjologią polityki i sowietologią. W kręgu jej zainteresowań leżą m.in. kwestie związane z transformacją, teorią realnego socjalizmu, instytucjonalizacją postkomunistycznego porządku, a także globalizacją.
Absolwentka Sekcji Socjologicznej Wydziału Filozoficznego UW (1971 – doktorat, 1978 – stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dziedzinie socjologii, od 1991 – profesor).
Po studiach na Uniwersytecie Warszawskim uczyła w Instytucie Socjologii UW. Uczestniczyła w protestach studenckich Marca ’68. W efekcie spędziła siedem miesięcy w areszcie i usunięto ją z uczelni. Pisząc doktorat pracowała jako nauczycielka w szkole pielęgniarskiej.
W 1980 roku została ekspertem Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, po zawarciu porozumień sierpniowych – doradcą „Solidarności”. Po wprowadzeniu stanu wojennego wykładała we Wszechnicy Solidarności i publikowała w prasie podziemnej. W 1981 wróciła na UW, ale profesurę otrzymała dopiero w roku 1991.
Wykładała na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, Uniwersytecie Harvarda, Uniwersytecie Michigan, a także w Chinach, Japonii, na Tajwanie. Była także stypendystką w Wilson Center w Waszyngtonie.
W roku 2004 wyróżniono ją Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, za badania nad procesem transformacji Polski i świata. W 2006 została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Autorka wielu książek: Poland’s Self-limiting Revolution (1984), Ontologia socjalizmu (1989), The Dynamice of Breakhrough in Estern Europe (1991), Postkomunistyczne państwo: w poszukiwaniu tożsamości (2000), Postkomunizm: próba opisu (2001), Władza globalizacji (2003), O władzy i bezsilności (2006), Ja. Próba rekonstrukcji (2008), Antropologia władzy (2009), Życie umysłowe i uczuciowe (2010) i licznych artykułów.
Fot. Heinrich-Böll-Stiftung (CC BY-SA 2.0)
Źródło:
- Jadwiga Staniszkis – biografia, http://www.pozytywy.com/artykuly/3147-jadwiga-staniszkis-biografia (27.08.2010).
- Janowska, Katarzyna. 2010. Jadwiga Staniszkis – portret antybohaterki. „Przekrój” 11/2010 http://www.przekroj.pl/ludzie_rozmowy_artykul,6527.html (23.08.2010).
- Prof. dr hab. Jadwiga Staniszkis. http://nauka-polska.pl/dhtml/raporty/ludzieNauki?rtype=opis&objectId=49511&lang=pl (23.08.2010).
- Staniszkis, Jadwiga. 2009. Antropologia władzy. Prószyński i S-ka.
