Za słowo roku 2016 językoznawcy uznali „trybunał”. Internauci z kolei zagłosowali na termin „Pięćset Plus”. W plebiscycie wybierane są pojęcia (nie zawsze jest to pojedyncze słowo), które w danym roku skłonni jesteśmy traktować jako najważniejsze.
„Nie jest rolą językoznawców oceniać konkretne decyzje i działania w sporze o Trybunał Konstytucyjny, ale wybór kapituły pokazuje, że +trybunał+ jako słowo i przedmiot sporu był dla Polaków w roku 2016 ważny, wbrew ocenom wypowiadanym przez niektórych polityków” – skomentowali organizatorzy na stronie plebiscytu.
Konkurs organizowany jest przez Uniwersytet Warszawski i Instytut Języka Polskiego UW. W skład kapituły weszli: Jerzy Bartmiński (UMCS, Lublin), Jerzy Bralczyk (UW), Andrzej Markowski (UW), Jan Miodek (UWr), Walery Pisarek (UJPII, Kraków), Halina i Tadeusz Zgółkowie (UAM).
Na słowo roku mogli też głosować wszyscy zainteresowani – w głosowaniu internetowym. Najwięcej głosów otrzymały: wyrażenie „Pięćset Plus” (500+) oraz słowa „protest” oraz „edukacja”.
Językoznawczyni Renata Przybylska (UJ) napisała: „Słowo +trybunał+ jest samo w sobie pięknym przykładem przyswojonego polszczyźnie wyrazu genetycznie łacińskiego, ale zapożyczonego bezpośrednio z języka francuskiego +tribunal+. Trybunał osadzony jest w rodzinie wyrazów takich jak +trybun+, +trybuna+, także pochodzących z łaciny” – skomentowała.
Przybylska zwróciła uwagę, że współcześnie słowo „trybunał” ma trzy znaczenia. Po pierwsze jest to „organ sądowy rozpatrujący sprawy o szczególnym znaczeniu, stąd mowa o trybunale konstytucyjnym, ale też może chodzić np. o trybunał administracyjny, trybunał sprawiedliwości itp.”. Po drugie „trybunałem” w dawnej Polsce nazywano szlachecki sąd apelacyjny. Po trzecie zaś słowo „trybunał” może mieć bardziej abstrakcyjne znaczenie: to instancja wydającą opinię na jakiś temat, np. trybunał sumienia, trybunał historii.
Jeden z jurorów, Jerzy Bartmiński wskazał na różnicę między wyborem kapituły plebiscytu, która zagłosowała na „Trybunał”, a „Pięćset Plus”, na który wskazywali najczęściej internauci. „O czym ta różnica mówi? Mówi o tym, co komu jest bliskie, co kogo najbardziej boli i cieszy – wartości obywatelskie czy sprawy socjalno-bytowe” – skomentował językoznawca.
„+Trybunał+ – chodzi oczywiście o +Trybunał Konstytucyjny+ – to gwarant Konstytucji, więc oczko w głowie świadomych rzeczy obywateli, w tym także polityków, którzy z różnych stron sceny politycznej doceniają jego rolę w stanowieniu prawa i kontroli (albo braku kontroli) poczynań rządu; doceniła go grupa profesorska tworząca kapitułę. Natomiast +Pięćset Plus+ oznacza gest socjalny, znaczący dla rodzin z dziećmi, wreszcie docenionych, a przy tym zręczny manewr polityczny, który zapewnił PiS-owi zwycięstwo i wciąż wysokie poparcie” – skomentował językoznawca.
Pozostałe słowa wyróżnione przez kapitułę to: „Brexit”, „demokracja”, „edukacja”, „dobra zmiana”, „miłosierdzie”, „Pięćset Plus”, „postprawda”, „(czarny) protest” oraz „suweren”.
Podobne plebiscyty prowadzone są też w innych krajach. Redaktorzy słownika oksfordzkiego uznali za słowo roku 2016 termin „postprawda”. A np. austriackim słowem 2016 roku zostało Bundespraesidentenstichwahlwiederholungsverschiebung – termin, obrazujący perypetie Austriaków z wyborem prezydenta federalnego.
